zondag 7 juli 2024

Een nieuw Godsargument vanuit niet-bruutheid - column voor filosofisch tijdschrift Sophie (2024-3)

In wat volgt ontwikkel ik een nieuw Godsargument. Het vertrekt vanuit de premisse dat het feit dat deze wereld er is geen bruut feit is. Er moet dus een ultieme reden voor het bestaan van deze wereld zijn waarin elk verder waarom vragen tot rust komt. Deze reden moet daarom in absolute zin zelf-evident zijn. Ze moet anders gezegd in alle mogelijke werelden vanuit ongelimiteerd perspectief zelf-evident zijn. Voor het absoluut zelf-evidente maakt het immers niet uit welke mogelijke wereld actueel is. Nu kan iets alleen vanuit een bepaald perspectief zelf-evident zijn indien het mogelijk is dat een bewust wezen met dat perspectief inziet dat het zelf-evident is. Want het zelf-evidente verwijst naar een epistemische houding ten opzichte van zichzelf. Zelf-evidentie is dan ook net zoals betekenis fundamenteel relationeel. Als een reden zelf-evident is, dan is het dus mogelijk denkbaar als zelf-evident. Als het onmogelijk als zelf-evident gedacht kan worden, dan is het ook niet zelf-evident. Mogelijk gedacht kunnen worden als zelf-evident behoort tot de aard van zelf-evident zijn. Meer specifiek kan iets alleen in absolute zin zelf-evident zijn indien het mogelijk is dat een bewust wezen inziet dat het in absolute zin zelf-evident is. Maar een wezen dat inziet dat iets in absolute zin zelf-evident is, moet zich op de plaats van het absolute bevinden en een absoluut perspectief op de werkelijkheid hebben. Er is dus een mogelijke wereld waarin een bewust wezen zich op de plaats van het absolute bevindt en een absoluut perspectief op de werkelijkheid heeft. En omdat dit absolute wezen totaal onafhankelijk is en dus niet door iets anders is veroorzaakt, bestaat het in alle mogelijke werelden, waaronder de actuele wereld. Er bestaat dus in de actuele wereld een bewust wezen dat zich op de plaats van het absolute bevindt, een absoluut perspectief op de werkelijkheid inneemt, de ultieme reden voor het bestaan van deze wereld kent en inziet dat deze reden in absolute zin zelf-evident is. Dit absolute wezen kan met recht God genoemd worden, zodat volgt dat God bestaat. De premisse dat er een ultieme reden voor deze wereld is, is alleszins redelijk, zodat het ook redelijk is om te denken dat God bestaat. In elk geval laat mijn Godsargument zien dat er zonder God geen ultieme reden voor het bestaan van deze wereld is. En dit is hoe dan ook problematisch voor atheïsten die menen dat zo’n ultieme reden bestaat.

Soφie is een filosofisch tijdschrift dat zesmaal per jaar verschijnt. Zij biedt een intellectuele uitdaging door kritisch na te denken over actuele onderwerpen, geïnspireerd door de christelijke traditie.

4 opmerkingen:

Jac Vaes zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Jac Vaes zei

Beste Emanuel,

U lijkt allerlei godsargumenten zomaar even uit de losse mouw op tafel te gooien.
Ik heb dit Blog pas vandaag ontdekt en moet mij in dit argument nog verdiepen. Maar over het ME argument wil ik even het volgende opmerken. Als er minstens één mogelijke wereld is waarin God niet bestaat dan zijn alle argumenten met als conclusie dat God noodzakelijk bestaat niet valide. Eigenlijk hoef ik u dat niet te vertellen.
Welnu, afgezien van argumenten met als conclusie dat God noodzakelijk bestaat, kan ik geen enkele logische inconsistentie te ontdekken in het niet-bestaan van God. Waar U in aanloop naar het ME argument stelde dat er geen enkele logische inconsistentie te ontdekken valt in het bestaan van een persoonlijke eerste oorzaak en dat het dus mogelijk is dat God bestaat hebt U verzuimd erbij te vermelden dat er evenmin een logische inconsistentie te ontdekken valt in het niet-bestaan van God, waaruit u destijds al had mogen afleiden dat er minstens één mogelijke wereld is waarin God niet bestaat.
Natuurlijk, als het ME argument waar is dan is het wel logisch inconsistent om te denken dat er een mogelijke wereld is waarin God niet bestaat. Maar de vraag is of er - het argument buiten beschouwing gelaten - een logische inconsistentie ontdekt kan worden in het niet bestaan van God. En zo niet, moet dan niet geconcludeerd worden dat God in ieder geval niet noodzakelijk kan bestaan en dat iedere redenering met als conclusie dat God noodzakelijk bestaat niet valide kan zijn?
Vr. gr.,
Jac

Jac Vaes zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Jac Vaes zei

Beste Emanuel,

Met betrekking tot het ME argument: Als P1 waar is dan is P2 slechts voorwaardelijk waar, namelijk als gbn onmogelijk waar is. En als P2 onvoorwaardelijk waar is dan is P1 slechts waar als gbn onmogelijk waar is. Het lijkt er op dat de premissen niet allebei waar zijn als God niet noodzakelijk bestaat en dat ze slechts allebei waar zijn als God noodzakelijk bestaat. Maar moet je dan niet eerst aantonen dat God noodzakelijk bestaat alvorens te mogen claimen dat beide premissen waar zijn?
vriendelijk groet,
Jac