zondag 28 juli 2013

Kosmologische argumenten

In mijn proefschrift, en in een aantal artikelen en lezingen behandel ik verschillende typen kosmologische argumenten. Deze argumenten heb ik hier voor het eerst in één doorlopend betoog samengebracht, zodat een geïntegreerde cumulatieve casus van kosmologische argumenten voor het bestaan van God ontstaat.

10 opmerkingen:

Anoniem zei

@ Emanuel

En waar is nu de ruimte voor het mysterie? Wees eerlijk. We kunnen ons niet voorstellen dat iets kan ontstaan uit het absolute niets (niets komt voort uit absoluut niets). We kunnen ons niet eens voorstellen wat het absolute niets is.

De creatio ex nihilo is een mysterie . Wat er vóór de Planck-tijd aan de hand was , weten we niet en zullen we nooit te weten komen. Evenzo is het beeld van de schepping uit de oerchaos een mysterie. God tegelijk met een oerchaos .Oerchaos staat dan voor een niet concreet iets dat dus niet hoeft te zijn ontstaan door een voorafgaande oorzaak en ontsnapt dan aan het Kalam-argument. En God gaat ordening aanbrengen in de oerchaos, scheppen.
We kunnen ook nog beide mysteries aan elkaar koppelen. De Big Bang als een onderdeeel van de schepping uit de oerchaos door God. Het ene mysterie lijkt opgelost (toch geen creatio ex nihilo, maar uit een samengebalde oerchaos, het andere mysterie ( God tegelijk met een oerchaos) blijft bestaan.

En dan nog maar een ander mysterie opgevoerd. Dat van de dualiteit. Ons heelal dat ontstaan is door een demiurg ( b.v. door een Big Bang), in eerste instantie buiten medeweten van de hoogste God of Het Ene (goddelijke principe). Hoe kan deze “val in de stof” gerepareerd worden?

Theologische concepten/Godsbeelden opgesteld vanuit het ene mysterie (creatio ex nihilo) zien er natuurlijk wel anders uit dan theologische concepten/Godsbeelden opgesteld vanuit andere mysteries(schepping uit chaos) of schepping (door een demiurg) in aanvankelijke afgescheidenheid.

Mysteries genoeg, Emanuel, en laat dat vooral zo blijven, zou ik zeggen. Echte Godsbewijzen zijn er gelukkig niet. De zaak van de theïst staat er wel een stuk sterker voor dan de zaak van de atheïst, dat ben ik met je eens ( en bedank je voor jouw altijd heldere uiteenzettingen daaromtrent).

Tenslotte een vraag aan jou persoonlijk: wanneer de oerknal uiteindelijk voor een andere theorie plaats zou moeten maken, spat je geloof dan als een zeepbel uit elkaar? Nee,toch?

Emanuel Rutten zei

Beste Nand,

Er is ruimte genoeg voor mysterie. De negatieve (apofatische) en positieve (katafatische) theologie staan onderling immers in een dialectische verhouding en gaan daarbij een synthese aan, aldus Thomas van Aquino. En zo is het. Vanuit de rede kunnen we laten zien dat het meer dan redelijk is om te denken dat God bestaat als persoonlijke eerste oorzaak van de wereld, zonder dat we daarbij het wat van God volledig kunnen invullen. Zoals Paulus in dit verband terecht opmerkt: "'Want nu zien wij nog door een spiegel, in raadselen, maar straks zien we van aangezicht tot aangezicht".

En natuurlijk staat of valt mijn geloof niet met de Big Bang theorie. Dat zou je inmiddels toch moeten weten? Rationele argumenten voor theïsme laten prachtig zien dat Godsgeloof de meest redelijke positie is, zonder dat dit geloof zelf voor wat betreft haar intellectuele of existentiële legitimiteit van dergelijke argumenten afhankelijk is. Dit punt maak ik bijna in al mijn lezingen en teksten over dit onderwerp. Daarbij verwijs ik ook regelmatig naar het werk van de Amerikaanse filosoof Alvin Plantinga. Maar zie eventueel ook mijn bijdrage 'De afgelopen jaren' op dit weblog.

Groet,
Emanuel

Emanuel Rutten zei

Beste Bert,

Met 'meer dan redelijk' wordt bedoeld dat Godsgeloof niet slechts redelijk is, maar (gelet op de hedendaagse rationele argumenten voor en tegen het bestaan van God) zelfs de meest redelijke positie betreft. Zie eventueel mijn vorige reactie, waarin ik dit reeds aan de orde stel.

Groet,
Emanuel

Emanuel Rutten zei

Beste Bert,

Uit bovenstaande reactie maak ik op dat je in het geheel niet bekend bent met hedendaagse rationele argumenten voor en tegen het bestaan van God in het algemeen, en mijn werk op dit gebied in het bijzonder. Al jouw 'objecties' over causaliteit, kwantummechanica, etc. zijn in het licht van de *hedendaagse* stand van zaken in de (analytische) Godsdienstfilosofie namelijk slechts 'stromannen'. Een goed startpunt is "The Blackwell Companion to Natural Theology". Maar neem gerust ook eens een kijkje op gjerutten.nl. Echt, je hebt nog een lange weg te gaan in de wereld van de (analytische) Godsdienstfilosofie. Veel leesplezier!

Groet,
Emanuel

Emanuel Rutten zei

Beste Bert,

Het Kalam, fine-tuning en vele andere rationele argumenten voor het bestaan van God zijn nu juist mede gebaseerd op resultaten van wetenschappelijk onderzoek. Lees dit en andere artikelen op gjerutten.nl nog maar eens goed door! Wat mij dan ook vooral opvalt is dat je wel van alles roept ("fictie", etc.), maar dat je niet in staat bent om een inhoudelijk bezwaar (dat geen stroman is) in te brengen tegen één van de rationele argumenten voor het bestaan van God. Dit is veelzeggend. Of beter: alleszeggend. Je zegt dus wel dat je je in de materie verdiept hebt, maar uit alles wat je schrijft blijkt het tegendeel. Waar blijven toch de atheísten met verstand van zaken? Zijn we in Nederland dan echt alleen op Herman Philipse aangewezen? En dan te bedenken dat de situatie in het buitenland niet veel beter is.

Groet,
Emanuel

Emanuel Rutten zei

Beste Bert,

Je zegt 50 jaar lang (!) metafysische literatuur gelezen te hebben, en weet dan niet met meer te komen dan volstrekt nietszeggende stipulaties, dus zonder inhoudelijk in te gaan op de premissen van de diverse argumenten voor het bestaan van God? Schokkend!

Groet,
Emanuel

Emanuel Rutten zei

Beste Bert,

Geen van de argumenten voor het bestaan van God waarover ik schrijf is in strijd met de hedendaagse stand van zaken in de natuurwetenschappen. Sterker nog, belangrijke premissen van een aantal van deze argumenten maken juist gebruik van hedendaagse wetenschappelijke inzichten! Het blijkt dus niet alleen zo te zijn dat je geen enkele inhoudelijke tegenwerping tegen genoemde argumenten weet te geven, maar dat je tevens de rationele argumentaties zelf niet (of nauwelijks) lijkt te begrijpen. Zo heeft Krauss het bijvoorbeeld over het kwantumvacuum als hij het over 'niets' heeft. Maar het kwantumvacuum is niet 'niets', het is een rijke energetische structuur onderhevig aan specifieke kwantummechanische natuurwetten. En je kunt daarover veel zeggen, maar niet dat het 'niets' is. Dit zou voor iemand die zich 50 jaar lang (!) met metafysica heeft beziggehouden elementair moeten zijn. En dat Herman Philipse het niet met mij eens is, is natuurlijk geen nieuws. Mijn punt was dat hij welhaast de enige atheïst in Nederland lijkt te zijn die zich daadwerkelijk in de materie verdiept heeft, en niet zomaar wat rond google-ed en vervolgens wat roept.

Groet,
Emanuel

Bert Morrien zei

Beste Emanuel,

Voor zover ik het begrepen heb: Krauss heeft ondubbelzinnig gezegd wat hij met NIETS bedoelt.
NIETS is de gecombineerde afwezigheid van alles wat je maar kunt bedenken, zoals tijd, ruimte, energie, materie, fysische wetmatigheden en constanten.
NIETS is dus niet ''een rijke energetische structuur onderhevig aan specifieke kwantummechanische natuurwetten'' zoals jij opmerkte; dan heb je het over de moderne definitie van het vacuüm.
Het enige dat je van NIETS kunt zeggen is dat het niet stabiel is, en dat er spontaan, dus zonder oorzaak,
z.g. virtuele deeltjes opduiken en verdwijnen, met als gevolg dat er allerlei rijke energetische structuren, samen met specifieke kwantummechanische natuurwetten, waaraan deze onderhevig zijn, ontstaan.
Het woord deeltjes is misleidend, omdat je geneigd bent aan bolletjes of zo te denken, maar het betreft entiteiten met eigenschappen die aan deeltjes toegeschreven worden, zoals de ruimte die deze innemen, hun energie, impuls en moment.
Wat er bij de big bang gebeurde is niet het ontploffen van NIETS, zoals sommigen het zien, maar het ontploffen van iets materieels dat spontaan opdook. Onwaarschijnlijk? Zeker. Onmogelijk? Zeker niet.
Is het bewezen? Nee, maar het is tot dusver niet strijdig met wat empirisch gevonden is.
Misschien zou je god kunnen voorstellen als het NIETS, maar dan kan deze niet aan jouw definitie van god voldoen.

Het beste,
Bert

Emanuel Rutten zei

Beste Bert,

Uit jouw reactie blijkt dat je evenmin begrijpt waar Krauss het over heeft wanneer hij over 'niets' spreekt. Zie bijvoorbeeld http://is.gd/Dek0oo

Groet,
Emanuel

JandeRoos zei

Interessant gesprek maar de vinnigheid waarmee van de ander wordt gezegd dat hij beter zou moeten weten met zo'n staat van dienst of dat er niet goed opgelet zou zijn overschaduwt dit debat en doet vermoeden dat de deelnemers vooral hun stellingen betrekken hetgeen een open debat in de weg staat.

Ik groet u beiden recht hartelijk
Jan