maandag 20 januari 2025
Het beginsel van ontbergingskracht
We dienen naar het onthullingspotentieel van de propositie in kwestie te kijken. Dit doen we door een gedachte-experiment. We vragen ons af wat het geval zou zijn indien de propositie waar zou zijn. Stel dat deze propositie waar is. Wat wordt er dan onthuld, welke perspectieven worden dan vrijgespeeld, welke wereld dient dan als geopend te worden beschouwd? Indien er sprake is van een substantiële ontberging, dan stelt mijn onthullingstopos dat de kans dat de propositie in kwestie daadwerkelijk waar is, toeneemt. Zo dient het topos van de ontbergingskracht gelezen te worden.
Ockhams scheermes stelt dat ceteris paribus de meest eenvoudige verklaring de voorkeur verdient dan wel het meest waarschijnlijk waar is. In de wetenschapsfilosofie komen we ook het principe tegen dat de verklaring met de meeste voorspellingskracht de voorkeur verdient dan wel het meest waarschijnlijk waar is. Mijn principe van ontbergingskracht is ten opzichte van deze twee heuristische of epistemische principes nieuw. Het stelt dat de verklaring met het grootste onthullingspotentieel de voorkeur verdient dan wel het meest waarschijnlijk waar is.
Een corollary van genoemd onthullingstopos is dit. Een tekst, zo rijk dat deze zich bij meervoudige herlezing geenszins uitput, maar zich alleen nog maar meer en meer verdiept, is in zichzelf reeds een teken van het zijn van een plaats waar waarheid geschiedt.
Labels:
Ockham,
ontberging,
onthulling,
topos,
waarheid,
wetenschapsfilosofie
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
1 opmerking:
Emanuel,
Laat ik eens twee proposities noemen:
1) Zonder dat God bestaat kan er niets anders bestaan of gebeuren.
2) Zonder dat er energie bestaat kan er niets anders bestaan of gebeuren.
De vraag is nu welke van deze twee proposities het grootste onthullingspotentieel heeft.
Als dat de eerste is dan zou men kunnen denken dat deze propositie de voorkeur verdient boven de tweede. Maar de filosofische vraag blijft toch of de eerste propositie, gezien het feit dat er zonder energie niets zou bestaan of zou kunnen gebeuren, bestand is tegen het scheermes van Ockham.
Wat is jouw standpunt in deze?
vr. gr.,
Jac
Een reactie posten