Wie denkt dat politiek alléén draait om feiten, om logos, begrijpt niets van het politieke. Mensen zoeken leiders die resoneren met hun ziel. Het is dus onvermijdelijk dat in de politiek naast feiten ook zaken als stemming, gevoel en persoonlijkheid een belangrijke rol spelen. Wel is het zo dat de laatste tijd een omslag gaande is in het relatieve belang van deze kwalitatief verschillende factoren. Waar normaal gesproken stemming, gevoel en karakter in dienst staan van de logos, waar normaal gesproken de logische argumentatie en het objectieve feitenrelaas de ruggengraat zijn van een betoog, zien we tegenwoordig steeds meer dat de buiten-logos-matige elementen in de communicatie de overhand krijgen. Er is een "nieuw normaal" aan het ontstaan waarbij het belang van stemmingen, gevoelens en het hebben van een al dan niet aansprekende persoonlijkheid groter begint te worden dan dat van objectieve argumentatie en controleerbare feiten.
Dit betekent de facto dat we langzamerhand in de politiek een terugkeer zien van een wijsgerig verantwoorde retorica naar een sofistische retorica. Een dergelijke retorica is niet langer gericht op waarheid en staat dan ook niet meer in dienst van de waarheid, zoals dat in een wijsgerig verantwoorde retorica juist wel het geval is. De sofistische retorica is er uitsluitend op gericht het publiek te overreden. Daarbij doet het er niet toe of datgene waarvan het publiek overtuigd moet worden waar is of niet.
Een terugkeer in het publieke debat naar een sofistische retorica is al zorgwekkend genoeg. Maar in feite is de situatie nog een stuk zorgwekkender dan dat. De sofistische retorica is dan weliswaar niet op waarheid gericht, maar ze heeft nog altijd als doel om het publiek ergens van te overtuigen. Men wil nog altijd het publiek overreden van een bepaald standpunt. Kortom, de sofistische retorica is nog altijd op overtuigen gericht. Daarin blijft ze coherent en voorspelbaar. Het probleem van het hedendaagse nepnieuws is echter dat de producenten ervan vaak niet eens meer willen overtuigen. Men wil niet eens meer overreden. Men wil in veel en steeds meer gevallen slechts de nieuwsvoorziening ontregelen en destabiliseren. Of, nog banaler, men wil slechts schokkend sensatievol nepnieuws brengen om daarmee op sociale media zoals Facebook zoveel mogelijk "likes" en "visits" te genereren en op die manier zoveel mogelijk advertentie inkomsten binnen te halen. Hierbij gaat het niet eens meer om waarheid of onwaarheid. Er wordt eenvoudigweg gratuit nepnieuws bedacht om het proces van nieuwsgaring te frustreren of om dus zoveel mogelijk geld aan advertenties te verdienen.
Dit betekent dat we met het fenomeen van het nepnieuws met iets geconfronteerd worden dat veel verder gaat dan de sofistische retorica, namelijk met vermeende of ogenschijnlijke nieuwsberichten die in feite niet eens meer als bevooroordeeld nieuws, laat staan als onbevooroordeeld nieuws, bedoeld zijn. Dit soort nepnieuws is zelfs niet eens meer bedoeld als propaganda. Het gaat er nog slechts om de nieuwsvoorziening te ontregelen of om op een gewetenloze manier erop te parasiteren om zo zoveel mogelijk geld te verdienen aan "Ads".
Om deze twee perverse fenomenen te lijf te gaan is dan ook meer nodig dan een beroep op het belang van logische argumentatie en objectieve feiten. Producenten van nepnieuws zijn niet alleen niet in feiten geïnteresseerd, ze zijn veelal niet eens in het overtuigen van het publiek geïnteresseerd. In die zin gaan zij inderdaad veel verder dan de sofistische retorica. Deze laatste doet immers in elk geval nog mee met het spel om elkaar ergens van te willen overtuigen.
woensdag 28 december 2016
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
2 opmerkingen:
Beste Emanuel,
"Om deze twee perverse fenomenen te lijf te gaan is dan ook meer nodig dan een beroep op het belang van logische argumentatie en objectieve feiten." Inderdaad, maar ik zie dat je zelf, althans in dit stukje ook (nog) niet verder komt dan 'signalering' en 'aanzet tot analyse', maar wat niets iets kan ontdekken dat zou kunnen 'dienen' tot iets dat een 'oplossing' dichterbij zou kunnen brengen. Als ook ooit nog wiskundige, zul je vast de te grote complexiteit (een voorzichtige hypothese: technologie in interactie met zelfs het 'beleven' van het 'mens zijn', inclusief de ideeën over wat daarin 'subliem' zou kunnen zijn) van een gewone 'krant' als de Volkskrant toch ook serieus moeten gaan nemen. Voor de ouderen als ik nog op 'papier', dus nog met een zekere rust te lezen.
Maar Philip 'verkoopt' kranten, heeft een 'serieuze' ombudsvrouw in dienst, en een 'echte' vrouw (die ik gaarne lees ivm een zekere fenomenologie in de standaard opzet van het reppen over het echte leven met P. via Moskou en Washington, en met opgroeiende kinderen) in de krant. Fenomenologisch is er helemaal niks mis mee, en er is ook niks mis met fenomenologie, maar van de echte 'slimmeriken' met wiskunde en filosofie in het pakket, verwacht ik nu eenmaal meer dan van de 'journalist'.
Nep-nieuws is niet nieuw, de Lügen-presse van de 'andere' kant ook niet. Gelukkig heeft God zelf geen grip op de ontwikkelingen en is Jezus een echte profeet, niet alleen in een ander 'geloof' maar ook in de ogen van pak-hem-beet 'onze' André Kuipers, met die diep christelijk geïnfecteerde blik bij die terugkeer op 'aarde' in een soort permafrost : we maken er een zootje van, minister Kamp, die vier ministeries leidde. Het gezin, kinderen en zorg.
Naar de dag vertaald: waarom overtuig je niet door alleen maar vragen te stellen. Kunstenaars hebben de neiging vragen te stellen aan 'de mens'. Het blijft de Bullshit voor de palttelander, die weet dat koeien uiers hebben. De mens wil antwoorden, desnoods van JC of Mohammed of nog meer desnoods van een gelovig VU-man, die de gewone taal, naast de logische an sich, steeds beter begrijpt, hoop ik maar weer.
Emanuel,
je begint op Erdogan te lijken. De tonen in de muziek over het sublieme die in jouw oren niet klinken als Bach bestempel je in je 'geest'waarschijnlijk 'ergens meteen' als 'onwil'om jouw grote geest te begrijpen.
De eerste zin al: Wie denkt dat politiek alléén draait om feiten, om logos, begrijpt niets van het politieke. Nee, dat is een open deur waar ik me maar niet meteen over verbaasde.
Ik viel in, met een welwillendheid van doorlezen, die pas echt echt begon te knagen bij deze 'zin' in de kolom: "Om deze twee perverse fenomenen te lijf te gaan is dan ook meer nodig dan een beroep op het belang van logische argumentatie en objectieve feiten."
Met het 'alleenrecht' over het jouwe "Turkije" van je eigen 'website' had desondanks de in mijn ogen 'redelijke' vraag die daar volgde op zijn minst beantwoord kunnen worden.
Mogelijk had ik je ook nog een mooi Nieuwjaar moeten wensen, want ergens in mijn bewustzijn vaart dat rond, dat bewijs van de driehoeken met graden, en het zweefde.
Maar ontkennen van 'commentaar' op je altijd eloquente 'gedachten'en wie weet filosofisch te verdedigen via het 'echt heldere' bewustzijn, het geeft desondanks geen pas. Ontkennen en negeren van de Jezuïeten uit Nijmegen, dat zou Kuipers niet eens bedacht hebben, om de 'waarheid' van 'nep-nieuws' te onderscheiden.
Onthouden van reacties op gedachten met het recht op je eigen 'modulatie', je moet er nog eens 'goed' over nadenken, met alle waardering voor je gigantische betrokkenheid in de meer abstracte zin. Er is een zekere mate, wie hield het pleidooi voor het 'midden', en wie wist als filosofiestudent al dat het bij 'hem' of 'haar' hoorde?
Ik wens je geen Zwagermannetje toe, maar blijf in gesprek, met sommigen voor je, die de neiging krijgen met 'echte bommen' te gaan gooien in 1917, pardon 2017.
Het is uiteraard geen wartaal van je, maar het reikt niet ver in oplossingen, dat was de strekking van mijn eerste reactie. Het is your site, maar een open houding is een vereiste. Gewoon negeren , ook de wat hoger opgeleide 'gedachten', je moet maar durven.
In termen van nieuws en nep-nieuws. Je miste de conclusie: Kuipers had 'nieuws' vanuit de ruimte!
Ik wens je meer 'sportiviteit' in 1917 en vooral in 2017, met ironie of cynisme, maar je zult zelden tegenkomen dat wiskundig aangelegde filosofen de 'domheid' van anderen gewoon negeren door het gewoon niet uit te zenden via 'een soort van geweten'.
Mijn Emanuel, verlos me, theatraal van mijn zoetgevooisde wantrouwen mbt jouw 'narcisme'! Dat kan zo in een preek van Huub OOSTERHUIS en haar dochter, of in die van Bodard, Antoine!
Here here, mijn bede landt nooit in Hilversum, de toeter van alles en niks, een van de weinige hopen op echt strikt 'denken', wordt me ook al uit handen genomen. Het 'joch' (nou ja ook al weer in de vijftig, denk ik) durft gewoon 'alles' te negeren wat niet bevalt. En dat van de VU.
Here, bekeer hem in 2017, die liefhebber!
Liefs voor Emanuel. Maar of ie de 'redeneerkunst' nog terug bij de mens wil brengen? De meeste mensen zijn ook dom, ik zeker.
Het ga je goed in het volgend jaar!
Een reactie posten