zondag 30 januari 2011

God als het subject van de werkelijkheid

Het begrip 'God' kan op een nogal voor de hand liggende manier voldoende betekenisvol gekarakteriseerd worden. We kunnen het concept 'God' namelijk begrijpen als de 'ultieme realiteitsgrond' ofwel de 'eerste oorsprong' van de werkelijkheid. God is anders gezegd de 'onvoorwaardelijke oergrond' van de werelden; de
'uiteindelijke drager' van alles wat is. Zo schrijft Paul Tillich: "The name of this infinite and inexhaustible depth and ground of all being is God. That depth is what the word God means".

God kan dus gekarakteriseerd worden als de absolute onvoorwaardelijke zijnsgrond van de werkelijkheid. Welnu, uitgaande van deze karakterisering van God is de uitspraak 'God bestaat' meer dan plausibel. Het is immers alleszins redelijk om te beweren dat de werkelijkheid hoe dan ook op de één of andere manier teruggaat op een ultieme realiteitsgrond ofwel eerste oorsprong. Immers, natuurlijk lijkt er een laatste zijnsgrond te moeten zijn voor het bestaan van 'iets in plaats van niets'. Deze Leibniziaanse overweging wordt door Kant in zijn eerste Kritiek treffend op de volgende wijze geformuleerd: "The cosmos sinks into the abyss of nothingness, unless, beyond this infinite chain of contingencies, something supports it" (KrV A622/B550).

De uitspraak 'God bestaat' is tegen de achtergrond van de hierboven gegeven karakterisering dus gerechtvaardigd.

1 opmerking:

Theo Smit zei

Beste Emanuel,

Jans proefschrift nu helemaal doorgewerkt, en heb hier de draad nu weer opgenomen. Maandag is het zo ver voor hem. En wanneer voor jou, toch ook binnenkort? Evengoed als bij Jan proef ik bij jou de eventuele behoefte om je gedachten en kennis ook 'zo eenvoudig mogelijk' weer te geven. Een belangrijk streven. Maar hoe moeilijk tegelijk!

Volgens mij zie ik steeds het zelfde patroon (niet alleen bij jou, maar bij alle profi's):
a. je wil eigenlijk ook en vooral graag commentaar/ discussie op het niveau van vakgenoten (zelfs in het engels)
b. dat de zich enigszins in de materie verdiept hebbende leek ook je gedachtegangen kan volgen
c. dat de (al dan niet gelovige) meelezer ook nog een beetje weet waar het over gaat.

Drie in één.

Uiteraard is de wetenschappelijke publicatie ook belangrijk. Is 'A Renewed Argument for the Existence of a First Cause' ook gepubliceerd in een vaktijdschrift? Waarschijnlijk, maar daar doe je dan geen kond van? (Voor b. en c.)

Filosofieblog op jouw bijdragen al helemaal doorgevlooid, en via 2009 en 2010 nu hier op je eigen blog aangekomen. Ja, zag dat je in januari 2011 uit voorzorg ook alles hier nog had neergezet, en dan dit als eerste nieuwe stukje.

Praktisch gezien: de 'waarheidsmaker' kwam ik (nu) in de latere bijdragen van 2010 ook nog tegen. Dus ja, als je dat dan recent elders 'voor het eerst' leest, zonder verwijzing (kennelijk wel een begrip in de analytische filosofie, maar ook bij Jan ben ik het in drie jaar nooit tegengekomen), dan denk je toch even: waar heeft ie het over?

Kan het dan niet zo dat de 'wijsgerige reflecties' gewoon steeds dubbel worden neergezet, zowel hier als op het filosofie-blog? Dan kan het blog hier misschien meer dienen als gewone vraagbaak ter explicatie, zonder discussie. Uiteindelijk krijg ik het idee dat die 'reflecties' natuurlijk ook allemaal in samenhang gezien moeten worden, en dat je anders ongelooflijk snel voor je beurt spreekt, waardoor jij weer moet verwijzen naar wat je elders al hebt gezegd.

Ja, met deze definitie (Tillich) zie je ook weer meer verband (en wat minder weerstand) als je het over de stand/ staat van de fysica (en idee daarover) hebt, en zelfs over een 'waarheidsmaker' die 'beweerzinnen' over verleden standen van zaken moet 'waar' maken.

Goed, stel ik net voor van je eigen blog dan maar vooral tot een vraagbaak te maken en het filosofie-blog als 'discussieplatform', kan ik het weer niet laten om, bij Authenticiteit van 15-12-2010, je wel een keurige driesprong toe te zien laten. (Oh ja er is een verschil in tijdelijk en stabiel als het om seculier-religieus gaat, maar die driesprong maakt me vooral weer bewust, dat het 'denken' liefst de dichotomie hanteert, het schiet anders ook niet op, maar het 'voelen' of 'ervaren'altijd weer nuanceert.)